Co to jest przedawnienie długu i jak je sprawdzić?

Zgodnie z prawem wierzyciel nie może w nieskończoność domagać się zapłaty swojej należności. Dług może się przedawnić. Warto o tym wiedzieć, bo tak naprawdę to jedyna możliwość uchylenia się od spłaty zobowiązania. Z artykułu dowiesz się, co to jest przedawnienie długu i kiedy przedawnia się dług. 

Przedawnienie długu – co to znaczy?

Wierzyciel ma prawo domagać się spłaty swoich należności. Ma na to jednak określony w Kodeksie cywilnym czas, czyli nie może tego robić w nieskończoność. Przedawnienie długu to zgodnie z prawem możliwość uchylenia się przez dłużnika od zaspokojenia roszczeń wierzyciela. Po upływie odpowiedniego czasu dług zostaje przekształcony w zobowiązanie naturalne. Dług zatem nie znika, ale nie można dochodzić już sądowo, ani na drodze komorniczej swoich praw. Każda próba odzyskania takiego zobowiązania, nękanie lub zastraszanie może być podstawą do wniesienia sprawy do sądu przez dłużnika.

Oczywiście brak spłaty należności przez dłużnika, powoduje również negatywne dla niego konsekwencje. Najbardziej dotkliwą jest fakt wpisania danych do baz biur informacji gospodarczych. Negatywny wpis w BIK lub KRD powoduje, że zaciągnięcie kolejnych zobowiązań w banku nie będzie możliwe. Problem pojawia się w sytuacji, kiedy np. chcemy wnioskować o kredyt na zakup nieruchomości lub chcemy wziąć leasing na samochód.

Kiedy przedawnia się dług i jak to sprawdzić?

Odpowiedź na pytanie o to, kiedy przedawniają się długi, znajdziemy w zapisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z przepisami podstawowy termin wynosi 6 lat, a w przypadku roszczeń okresowych lub związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej to 3 lata. 

Co ważne termin tego, kiedy dług się przedawnia liczony jest od dnia wymagalności roszczenia. Przykładowo jeżeli faktura VAT ma termin płatności na 21 lutego 2022 roku, to jej termin wymagalności przypada na dzień 22 lutego 2022 roku. W przypadku kredytów sprawa jest również jasna i datą tą jest dzień końcowej spłaty kredytu. A jak sprawdzić czy dług jest przedawniony? Termin ten możemy sprawdzić w umowie kredytowej.

Dodatkowo poszczególne roszczenia mogą mieć również inne terminy przedawnienia, np.:

• przedawnienie po 1 roku – dotyczy roszczeń wynikających z naliczenia opłaty za przejazd bez ważnego biletu komunikacyjnego,
• przedawnienie po 2 latach – roszczenie z tytułu debetu na koncie bankowym,
• przedawnienie po 3 latach – dotyczy roszczeń wynikających z pożyczek, kredytów, karty kredytowej, a także czynszu lub usług telekomunikacyjnych, 
• przedawnienie po 5 latach – dotyczy zobowiązań podatkowych, termin ten liczony jest od końca roku kalendarzowego, w którym minęła data jego wymagalności,
• przedawnienie po 6 latach – roszczenia stwierdzone wyrokiem sądu lub instytucji do tego uprawnionej.

Czy bieg przedawnienia można przerwać?

Z pojęciem przedawnienia długu wiąże się kolejnym termin, a mianowicie przerwanie biegu przedawnienia. Z punktu widzenia dłużnika ważne jest to, żeby w okresie biegu przedawnienia nie doszło do jego przerwania, bo wtedy termin ten zaczyna biec od nowa. 

Wierzyciel może przerwać bieg przedawnienia na wiele różnych sposobów i zawsze to robi, np. poprzez:

• podjęcie mediacji, która ma na celu polubowne rozwiązanie konfliktu,
• złożenie pozwu w sądzie,
• podpisanie porozumienia albo ugody,
• wniosek o nadanie klauzuli wykonalności,
• wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej.

Bieg przedawnienia przerywa również każda wpłata na poczet spłaty zaległego zobowiązania dokonana przez dłużnika.

Wniosek o przedawnienie długu – jak złożyć?

Zmiana przepisów w tym zakresie nastąpiła w roku 2018. Do tego terminu złożenie odpowiedniego wniosku o przedawnienie długów było konieczne. Aktualnie wystarczy samo podniesienie zarzutu przedawnienia roszczenia w trakcie rozprawy sądowej. Sąd oddala automatycznie pozew wierzyciela, jeżeli zarzut jest zasadny. Podstawą prawną jest art. 117 Kodeksu cywilnego, który jasno wskazuje termin przedawnienia określonych roszczeń. 

Dłużniki nie musi już zatem składać wniosku o przedawnienie długu, ponieważ nie jest już wymagany. Przepisy te pozostają bez zmian i obowiązują również w roku 2022.

Przedawnienie długu pożyczki online – czy jest możliwe?

Pożyczanie online to aktualnie jedna z najszybszych opcji otrzymania dodatkowej gotówki, dlatego rozwiązania te są coraz częściej wybierane przez klientów. Czy w tym przypadku dług również się przedawnia? Zgodnie z Kodeksem cywilnym tak po 3 latach od dnia, w którym miała nastąpić spłata zobowiązania. W przypadku chwilówki termin ten sprawdzimy w umowie. Inaczej wygląda sytuacji a w przypadku pożyczek na raty, gdzie termin ten liczy się od każdej raty osobno. Firma pożyczkowa oczywiście może przerwać bieg przedawnienia i robi to skutecznie np. poprzez wszczęcie mediacji lub postępowania ugodowego. Zapoznaj się również z artykułem: Jak wyjść ze spirali zadłużenia?

Jakie są skutki przedawnienia długu?

Do podstawowych skutków przedawnienia długu zaliczamy:

• brak konieczności spłaty zobowiązania przez dłużnika,
• brak możliwości dochodzenia przez wierzyciela przedawnionych roszczeń.

Wyjątkiem jest sytuacja, w której dłużnik dobrowolnie ureguluje należność, np. kiedy nie wie o przedawnieniu długu. Wtedy nie może już domagać się zwrotu środków od wierzyciela.